1. Proje ekibi, ayrıntılı bir literatür araştırması ile çeşitli sorunlar tespit etmiştir. Bu sorunlar 8 ana başlıkta toplanmıştır. Tespit edilen sorunlar alfabetik olarak sıralanmıştır. Bu soruyu yanıtlamadan sorunlara ilişkin aşağıdaki açıklamaları okumanızı öneriyoruz.
I - Kayıt Altında Olmayan Piyasaya Sürenler: AEEE sisteminin işlerliğini sağlayamamasının önemli sebeplerinden biri, yetkili idarenin kayıt sistemine kayıt yaptırmayan piyasaya süren şirketler ve bu şirketlerin kayıt altına alınamayan ürünleridir.
II - Kayıtdışı (Gayri-resmi) Toplama ve İşleme Faaliyetleri: Yüksek miktardaki AEEE; lisanslı olmayan işletmeler (hurdacılar) tarafından işlenmekte ya da yasa dışı olarak ihraç edilmektedir.
III - Kompleks Pazar Yapısı: AEEE’lerin mevcut pazar yapısı, etkileşimli paydaşlardan oluşan karmaşık bir ağdan oluşur. Bu karmaşıklık toplama hedeflerine ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Paydaşlar arasında etkin bir sorumluluk dağılımı yapılması bu anlamda önem teşkil etmektedir.
IV - Sınırlı Denetim Kapasitesi: Yetkili idarenin kapasitesi, AEEE’ler ile farklı düzeylerde ilgilenen paydaşların mevzuatın gerekliliklerine uymasını sağlamak için önemlidir.
V - Sınırlı Kamuoyu Bilinci: Tüketiciler, AEEE yönetimi için, özellikle AEEE toplama için en önemli paydaşlardan biridir. Tüketiciler, AEEE’lerini toplama noktalarına getirerek, vermekle sorumludur.
Bu nedenle, sorumluluk duygusu yaratmak, gerekli toplama hedeflerine ulaşmak için çok önemli bir adımdır.
VI - Standart-altı ve Yetersiz İşleme Tesisi: Hâlihazırda faaliyet gösteren yüzün üzerindeki lisanslı AEEE işleme tesislerinin büyük bir kısmı Türkiye’de ortaya çıkan toplam AEEE miktarını işleme kapasitesine sahip değildir. Mevcut tesislerin önemli bir bölümü Avrupa Birliği tarafından geliştirilen CENELEC 1 standartlarının altında işleme gerçekleştirmektedir.
VII - Yaşam Döngüsü Uygulamalarındaki Belirsizlikler: Atık azaltımı, ekotasarım, kolay ayrıştırılma gibi konularda mevzuatta yer alan hükümlerin uygulanmasında belirsizlikler bulunmakta, ayrıca YK’lar ekotasarım uygulamalarını teşvik edici ücretlendirme politikaları uygulamamaktadır.
VIII - Yetersiz Toplama Altyapısı: Düşük sayıda AEEE toplama noktası/merkezi, toplama hedeflerine ulaşmadaki temel sorunlardan biridir. Uygun ve yaygın olarak erişilebilir bir toplama altyapısı olmadan, oluşan AEEE’leri işlemek, geri dönüştürmek veya geri kazanmak mümkün değildir.